Zmiany w przepisach emerytalnych

Wprowadzony do ustawy emerytalnej art. 26 ust. 6 umożliwia zastosowanie do obliczenia emerytury na nowych zasadach tablicy średniego dalszego trwania życia (ogłaszanej przez Prezesa GUS) obowiązującej w dniu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego przez osobę składającą wniosek, jeżeli w dniu zgłoszenia wniosku obowiązuje nowa, mniej korzystna tablica trwania życia.

Osoby, które wniosek o emeryturę zgłosiły w okresie obowiązywania nowej tablicy trwania życia, mogą złożyć wniosek o ponowne obliczenie emerytury przy zastosowaniu tablicy średniego dalszego trwania życia obowiązującej w dniu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. ZUS dokona takiego przeliczenia, o ile będzie to dla nich korzystniejsze.

Przepis ma zastosowanie do emerytur przyznawanych na nowych zasadach z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. Nie dotyczy natomiast emerytur z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, emerytur częściowych i pomostowych oraz nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Dodany do ustawy emerytalnej art. 55a, pozwala na przyznanie emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, obliczonej według nowych zasad osobom urodzonym przed
1 stycznia 1949 r., które:
– miały ustalone prawo do wcześniejszej emerytury i emerytura była wypłacana,
– po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego kontynuowały ubezpieczenia emerytalne i rentowe,

– z wnioskiem o przyznanie emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego wystąpiły po 31 grudnia 2008 r.,

– kwota ich emerytury w wieku powszechnym obliczona według nowych zasad jest wyższa od emerytury w wieku powszechnym ustalonej według dotychczasowych zasad (nawet jeśli jest niższa od kwoty wcześniejszej emerytury).

Zgodnie z nowym przepisem, podstawa obliczenia emerytury ustalonej według nowych zasad pomniejszona zostanie o sumę kwot pobranych wcześniejszych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

W przypadku ustalenia emerytury według nowych zasad, od dnia jej przyznania ustaje prawo do wcześniejszej emerytury.

Osoby, którym przed wejściem w życie nowego przepisu przyznano emeryturę z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego i odmówiono obliczenia jej wysokości według nowych zasad z powodu pobrania wcześniejszej emerytury, mogą zgłosić wniosek o ponowne obliczenie emerytury.

Nowy przepis art. 174 ust. 2a przy ustalaniu kapitału początkowego przewiduje uwzględnić okresy urlopu wychowawczego lub urlopu bezpłatnego i inne okresy niewykonywania pracy z powodu opieki nad dzieckiem w wymiarze po 1,3% podstawy wymiaru kapitału początkowego za każdy rok tych okresów, a nie jak dotąd po 0,7% podstawy wymiaru.

Osoby, które mają już ustalony kapitał początkowy z uwzględnieniem okresów opieki nad dzieckiem, mogą zgłosić wniosek o ponowne jego ustalenie. W przypadku niezgłoszenia wniosku ZUS z urzędu przeliczy kapitał początkowy przy obliczaniu wysokości przyznawanej emerytury.

W sytuacji, gdy przy ustalaniu emerytury, emerytury częściowej i pomostowej lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego został uwzględniony kapitał początkowy obliczony według wcześniej obowiązujących zasad, osoba uprawniona może wystąpić z wnioskiem o ponowne obliczenie świadczenia, z uwzględnieniem zmian obowiązujących od 1 maja.

Wprowadzenie art. 185a do ustawy emerytalnej oznacza, że przy obliczaniu wysokości emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego i z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, okres ukończonych studiów wyższych, przebytych przed 1 stycznia 1999 r. uwzględnia się w kapitale początkowym w wymiarze ograniczonym do 1/3 wszystkich udowodnionych okresów składkowych, przebytych do dnia zgłoszenia wniosku o emeryturę.

Nowy przepis nie ma zastosowania przy obliczeniu wysokości:
– emerytury przysługującej osobom urodzonych przed 1 stycznia 1949 r.
– emerytury częściowej,
– emerytury pomostowej
– nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Osoby, którym przed dniem wejścia w życie nowych przepisów ZUS obliczył emeryturę z uwzględnieniem kapitału początkowego ustalonego według wcześniejszych obowiązujących zasad, mogą zgłosić wniosek o ponowne jej obliczenie z uwzględnieniem przeliczonego kapitału początkowego.

Kolejny, dodany do ustawy emerytalnej przepis art. 110a umożliwia ponowne ustalenie emerytury od przeliczonej podstawy wymiaru, także w przypadku, gdy nowo ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest niższy od poprzednio obliczonego, ale wyższy niż 250%. Ponownego obliczenia emerytury dokonuje się wyłącznie na wniosek emeryta, który spełnił łącznie następujące warunki:

– do przeliczenia podstawy wymiaru emerytury wskazał wynagrodzenia przypadające w całości lub w części po przyznaniu emerytury, tj. z okresu:
– kolejnych 10 lat kalendarzowych przypadających w ostatnich 20 latach kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury od przeliczonej podstawy wymiaru,
– dowolnie wybranych przez emeryta 20 lat kalendarzowych, w których podlegał on ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia o ponowne ustalenie wysokości emerytury;
– na podstawie wskazanych wynagrodzeń udowodnił, że nowo ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy niż 250%.

Ponowne ustalenie emerytury na podstawie tego przepisu możliwe jest tylko raz. (Alina Szałkowska – Rzecznik Prasowy ZUS Oddział w Bydgoszczy)